En nu wil ik dat alles gewoon even blijft zoals het is…
“Het enige wat je weet, is dat alles steeds verandert.” Daar komen managers mee, als ze een verandering introduceren. De peptalk. Het ligt niet aan mij, het is een natuurwet. Alles verandert. Wen er maar aan.
Natuurlijk is het heel verlicht om de nieuwe situatie te omarmen, omdat het nu eenmaal de realiteit is; we zijn wendbaar en flexibel, en vol goede moed om onszelf opnieuw uit te vinden. Want zelfontwikkeling en het beste uit onszelf halen toont aan dat we veranderbereid zijn en blaken van het intern ondernemerschap. De ideale werknemer in onzekere tijden die natuurlijk niet onzeker zijn, maar vol prachtige kansen zitten. Toch? Zeker. Dat is de ene helft van de waarheid.
Maar als je niet om die veranderingen gevraagd hebt, is dat niet altijd makkelijk. Je baan wordt geoutsourcet, je functie is niet meer nodig, alles wordt gedigitaliseerd en wat je deed moet nu anders. Andere procedures, andere manager, andere collega, thuis werken, alles online doen, de avondklok, niet meer bij je ouders op bezoek kunnen, je kinderen thuis lesgeven… ga zo maar door.
Hoe kan je voorkomen dat je vast komt te zitten? Een coach-cliënt zegt: bij mij op de afdeling loopt de helft bij een therapeut, de andere helft zit bij die ene acupuncturist die nog wel behandelt.
Los van alle tips die al veelvuldig voorbij zijn gekomen, en die je ook in mijn andere blogs kan lezen (voeding, muziek, gong, yoga, hydrotherapie, in de koude zee zwemmen) wil ik nu de psychische kant belichten. Hoe ga je om met veranderingen waar je niet om gevraagd hebt?
Met het feit dat het jou blijkbaar, misschien ook nog in tegenstelling tot anderen, niet zo makkelijk lukt om je ‘er gewoon overheen te zetten’ en de draad van je leven weer op te pakken? Dat je de situatie die is ontstaan gewoon moeilijk vindt en niet kunt accepteren? En dat de opmerking ‘achter de wolken schijnt altijd de zon’ eerder je irritatie oproept dan steun geeft?
Elisabeth Kübler Ross heeft ontdekt dat er 5 fases zijn waar mensen doorheen bewegen in een proces van verandering. Zij noemt dat een rouwproces. De meeste mensen denken bij rouw vooral aan gebeurtenissen zoals overlijden van iemand die je liefhebt of een pijnlijke scheiding. Maar het gaat hier om alle veranderingen, die je lastig vindt. Een verbouwing die tegenvalt waardoor je dingen niet kan doen die je wel wilde, niet meer op vakantie kunnen door de Coronamaatregelen, een verandering van werkzaamheden, je collega’s niet meer zien, niet meer kunnen sporten… al deze gebeurtenissen helpen ons door precies dezelfde curve heen.
Het helpt om te weten waar je in die curve zit en dat het niet ‘aan jou ligt’ dat je je zo voelt. Het is namelijk een universeel menselijk gegeven. Daarnaast zijn er tips in elke fase die je helpen om er doorheen te bewegen. Want iets anders zit er helaas niet op…
We beginnen met de fases, geïllustreerd door een voorbeeld.
Eerste fase: ontkenning
“Dit gebeurt niet bij mij.”
Ontkenning is een bewuste of onbewuste weigering om de realiteit onder ogen te zien. Het is een natuurlijke vorm van zelfbescherming. Het helpt om zelf te bepalen in welk tempo de emoties die de verandering op kan roepen worden toegelaten. We laten namelijk niet meer binnen dan we aankunnen.
“Zij hoorde van de zoon van haar man, dat hij verliefd was geworden op een ander. Ze kon het niet geloven. Wat? Na alles wat ze voor hem had gedaan? Ze moest het van hem zelf horen. Maar toen ze de kilte in zijn stem hoorde, wist ze dat het waar was. De grond zakte onder haar voeten weg. Maar toch dacht ze: dit gaat niet lang duren. Binnen de kortste keren gaat hij zich realiseren dat hij een grote fout heeft gemaakt.”
Woede
“Waarom met mij?”
Als de waarheid tot iemand is doorgedrongen ontstaat er vaak boosheid en woede, omdat er een krenking is. Vaak speelt het ego hier een rol: dit verdien ik niet. In deze periode is contact meestal moeilijk.
“Maar hij kwam niet terug. En hoe meer ze erover nadacht, des te bozer ze werd. Ik heb je aan werk geholpen, voor jouw kinderen gezorgd, financieel alle lasten gedragen. En dan dit? Stank voor dank. Als grofvuil aan de kant gezet.”
Marchanderen
”Als ik nou … doe, kan ik deze situatie misschien terugdraaien ”
In deze fase probeer je te onderhandelen. Je bedenkt dingen om te doen in de hoop dat er iets anders tegenover staat.
“Toen ze hem zag om haar spullen op te halen, zag ze er oogverblindend uit. Precies zoals hij haar vroeger graag zag. Mooi opgemaakt, hakken aan. Ze zei: de kinderen kunnen best bij mij blijven eten hoor, als jij weg wilt.”
Verdriet en pijn
”Ik geef het op.”
Als je merkt dat de situatie echt niet verandert, is dat het begin van acceptatie van de nieuwe realiteit. Dan komen gevoelens van verdriet, spijt, angst en onzekerheid naar boven. Vaak dienen zich dan ook verliezen uit het verleden weer aan. Deze fase kost tijd. En soms heb je hulp nodig. Wat juist lastig is in deze fase. Want door schaamte en onzekerheid voel je je misschien juist niet in staat om hulp te vragen.
“Het hielp natuurlijk niets. Zijn keuze stond vast. Zijn nieuwe vriendin was ook heel mooi, jonger ook, en had geen eigen kinderen. Pijn vulde haar hart, alsof het letterlijk brak. Ze had nergens meer zin in. Op haar werk zette ze een pokerface op, en thuis huilde ze. Ze sloot zich op in haar eigen wereld.”
Aanvaarding: “Ik ga verder met mijn leven.”
En dan komt er een moment dat je voelt: het is klaar. Dan ben je door de genoemde fasen heen gegaan en begin je de realiteit te accepteren. Nu kan je onthechten en loslaten en komt er energie vrij. Je ziet weer nieuwe mogelijkheden en je creativiteit kan weer gaan stromen.
“Ze zat in de tuin en plotseling werd het stil in haar. Het was alsof er een soort sluier wegviel. Ze kon de zon op haar huid voelen en de vogels horen kwetteren. Het was alsof ze uit een soort boze droom was ontwaakt. Ze kreeg honger en dacht: ik ga me inschrijven voor een cursus beeldhouwen, dat heb ik altijd al willen doen.”
Ga voor jezelf eens na: is er op dit moment in jouw leven iets veranderd waar je last van hebt? Op je werk? Privé? Herken je een van deze reacties? Waar zit jij in de curve?
Als je je reactie wilt delen, graag! Vragen stellen kan ook.
Leave a Reply
Jouw email is veilig bij ons