In de vorige blog heb je kunnen lezen welke fases er in een veranderproces zitten. Dat is natuurlijk handig om te weten. De volgende stap is: kan je ook iets doen? Ja, dat kan, hoewel dat geen handige tips zijn die je een short-cut geven naar acceptatie, wendbaarheid en gemak.
Eerste fase: ontkenning
Als je met een verandering te maken krijgt, is het op zich goed dat je kritisch blijft en niet meteen alles omgooit vanwege een nieuwe situatie: dat je je afvraagt of de verandering consistent is. Het wordt pas lastig als je blijft hangen in de ontkenning, terwijl de wereld in de nieuwe situatie stabiliseert.
Wat helpt in deze fase?
Wat helpt is het juiste deel van je hersenen activeren.
We hebben namelijk een hersenstam, die verantwoordelijk is voor automatische processen in ons systeem en voor instinctieve reacties die je behoeden voor gevaar. We hebben een limbisch systeem, wat verantwoordelijk is voor emoties. En tot slot hebben we de neocortex die verantwoordelijk is voor analyse, besluitvorming en logica in de linkerhersenhelft en creativiteit en beeld-denken in de rechterhersenhelft. In deze fase heb je je neocortex nodig. Analyse van de feiten. Zonder angst voor levensgevaar en zonder emoties.
- Realiseer je dat ontkenning een andere vorm van bevriezen is; een reactie die uit je hersenstam komt en waar het overlevingsinstinct meespeelt dat zegt: als ik heel stil op mijn rug ga liggen en doe alsof ik er niet ben, gaat het gevaar vanzelf weg.
- Open je voor de realiteit. Blijf kritisch waarnemen en luisteren. Wat gebeurt er? Wat verandert er? Wat is de impact op de lange en korte termijn?
- Zelfreflectie. Is je mening dat de soep niet zo heet gegeten wordt en dat dingen niet zo blijven gebaseerd op feiten of op je onwil om te accepteren dat het is zoals het is?
āToen Corona kwam, wist ze dat ze als manager dingen anders moest gaan doen. Dat ze vergaderingen anders moest inrichten, dat ze iets moest doen om in verbinding te blijven met het team, dat ze contactmomenten moest inbouwen los van de inhoud, dat ze ook taken moest herdefiniĆ«ren. Maar ze dacht: zoān vaart zal het niet lopen. Dit kan nooit zo blijven. Er liggen nog een aantal zaken die afgemaakt moeten worden; dat ga ik eerst doen.ā
Tweede fase: verongelijktheid en boosheid
Wat helpt in deze fase?
- Bewustzijn. In deze fase krijg je namelijk te maken met vergelijking en projectie. Met overtuigingen als: āik heb recht opā. Hier ga je vroegere ervaringen koppelen aan de nieuwe, waardoor de emotionele lading alleen maar toeneemt. Hier ga je medestanders zoeken die je gelijk geven, wat je boosheid ook niet doet afnemen. Bewustzijn helpt: wat ben ik aan het doen? Wat wil ik daarmee bereiken? Levert het dat ook op?
- Woede voelen. Emoties zijn energie. Die energie moet stromen, anders krijg je blokkades, fysiek, emotioneel. Woede voelen is niet hetzelfde als woede afreageren op anderen en je daarin helemaal laten gaan. Woede kan je ook voelen door op de bank te zitten.
āDe maatregelen veranderden niet, ze werden alleen maar strenger. Ze was boos. Waarom gaat de directie mee? Mensen moeten dan thuiswerkplekken krijgen; ICT werkt niet. Ik heb geen grip meer. Alles blijft qua taken en verantwoordelijkheden hetzelfde, mijn verwachte output is hetzelfde, en nu moet ik tijd gaan stoppen in elke dag aan iedereen vragen hoe het gaat? En alle problemen aanhoren. Ik ben geen psycholoog!ā
Derde fase: marchanderen
In deze fase lijkt het of je aan oplossingen werkt, maar de ondertoon is dat je de nieuwe situatie niet accepteert. Dat je met een paar kleine aanpassingen het oude gewoon zo kunt laten doorgaan.
Wat helpt in deze fase?
- In de spiegel kijken. Wat is je intentie? Wat is de gehoopte uitkomst? Is dat realistisch? Is dat wat je doet effectief?
- Loslaten wat niet werkt.
āKunnen we niet toch die teamtraining door laten gaan met 1,5 meter afstand? Zodat we elkaar kunnen zien? Kunnen we een deel van de vergadering even besteden aan hoe t met iedereen is zonder hiervoor een aparte vergadering te plannen?ā
Vierde fase: verdriet en pijn
Wat helpt in deze fase?
- Je gevoelens toelaten
- Hulp zoeken
āUiteindelijk zag ze dat wat ze deed niet werkte. En dat ze zich eigenlijk onzeker voelde. Dat ze zich afvroeg of ze haar rol als manager wel goed op kon pakken. En zo niet, of dat misschien zou betekenen dat ze zelf straks zonder werk zou zitten. De angst en de onzekerheid herinnerden haar aan ervaringen uit haar verleden, en dat was niet makkelijk. Ook ontdekte ze dat ze het gemak waarmee ze haar functie had uitgeoefend miste. Dat het haar raakte dat alles nu zo anders was. Dat ze zich eigenlijk geen raad wist. En dus besloot ze een collega te raadplegen, die het in haar optiek allemaal vrij moeiteloos had opgepakt, al deze veranderingen.ā
Vijfde fase: aanvaarding
Wat kun je doen?
- Onderzoek wat vervolgstappen zijn
- Zet die stappen
āVan haar collega hoorde ze wat zij gedaan had en samen met haar maakte ze een plan voor haar eigen team. Eigenlijk was het een hele leuke ontmoeting waar ze ook energie van kreeg. De volgende dag legde ze haar dilemma open neer in de groep en zei: ik heb ook jullie hulp nodig in de vorm van feedback. Wat vinden jullie goed gaan? Waar hebben jullie last van? Wat hebben jullie van mij nodig?ā
Heb je ervaring met een van de bovenstaande manieren? Of heb je misschien iets anders ontdekt wat ook goed werkt? Deel het!
Leave a Reply
Jouw email is veilig bij ons